Методическая копилка
-
Дәрес темаһы: Салауат Юлаев һәйкәле.
Дәрестең төрө: Яңы материалды өйрәнеү, нығытыу.
Дәрестең маҡсаты:
Европала иң ҙур атлы һәйкәл һаналған- Салауат Юлаев һәйкәле менән танышыу. Милли батырҙың һынын эшләүсе авторҙарҙы белеү. Монументаль скульптура хаҡында әңғәмә йөрөтөү. Салауат Юлаев тураһында иҫкә төшөрөп белемде камиллаштырыу
Геройҙың һәйкәлен күрһәтеп рухи яҡтан үҫтереү, милли аңды тәрбиәләү. Әңгәмә үткәреү: башҡорт атына һоҡланыу, халҡыбыҙҙың үткәненә хөрмәт, ҡыҙыҡһыныу, һаҡсыл ҡараш тәрбиәләү.
Салауат Юлаев һәйкәле хаҡында һорауҙарға яуап ҡайтара белеү, Монументаль скульптураны аңлау.
милли батыр тураһында белемде камиллаштырыу;
шиғыр уҡыу, диалогта ҡатнашыу, үҙ-ара аралашыу.Йыһазландырыу: Салауат Юлаев һәйкәленең портреты, Салауат Юлаев майҙанының фотоһүрәттәре. Һәйкәл буйынса ЗД экскурсия, бәхәс бара иң ҙур атлы һәйкәл тигән һорауға. Өфө һәйкәле менән Прага һәйкәле араһында.
Дәрес барышы.
Ойоштороу моменты. Балаларҙы тынысландырыу. Дәрескә әҙерләнеү.Яңы теманы аңлатыу:
Салауат Юлаев 1754 ( 1752 ) йылда Башҡортостандың Салауат районы Тәкәй ауылында тыуып үҫкән. Атаһы Юлай Аҙналин старшина, күп яуҙар үткән кеше. Салауат бик яҡшы белем һәм тәрбиә ала. Е. Пугачев етәкселегендәге Крәҫтиәндәр һуғышында ҡатнаша. Крәҫтиәндәр һуғышы еңеү менән тамамланғас, Салауатты, атаһын 1775 йылдың октябрендә Эстонияның Палдиски ҡалаһына каторгаға ебәрәләр. Ул 1800 йылдың 26 сентябрендә шунда вафат була.Салауат Юлаев һәйкәле. ЗД экскурсия
Салауат Юлаев башҡорт халҡының милли батыры. Европа буйынса иң ҙур атлы һәйкәл һаналған Салауат Юлаев һәйкәле баш ҡалабыҙҙың ғорурлығы һәм рух күрһәткесе булып тора. Туристарҙың яратҡан урыны һанала. Салауат Юлаев һәйкәленең бейеклеге гранит постаменты менән бергә 19, 8 метр, ауырлығы 40 тонна. Ул Ленинградтың «Монументскульптура» заводында суйындан ҡойолдо. Башҡорт АССР-ының халыҡ рәссаме скульптор Сосланбәк Дафаевич Тавасиев ижад иткән был һәйкәл (архитектор БАССР-ҙың халыҡ рәссаме И.Ғ. Ғәйнетдинов) баш ҡалабыҙҙың символына әйләнде. Ул Ырымбур юлы менән машинала үткәндә лә, самолеттан да бик һәйбәт күренә. Салауат көслө ҡулдары менән теҙгенде тартып, ярһыу арғымағын яр ситендә туҡтатҡан да, өҙәңгеһенә баҫып ҡалҡа биреп, үткер күҙҙәре менән Ағиҙел аръяғын күҙәтә. Йөҙөндә-ихтыяр көсө, ныҡлы, ышаныс. Ҡамсы тотҡан уң ҡулы яуҙаштарын алға ташланырға саҡыра. Сосланбәк Дафаевич Тавасиевҡа 1970 йылда СССР-ҙың дәүләт премияһы бирелде.Ял минуты:
Дәресте йомғаҡлау: -Шулай итеп, бөгөн дәрестә нимә белдегеҙ?
- Нимәгә өйрәндегеҙ?
-Дәресте ниндәй кәйеф менән сығаһығыҙ?
-Дәрестә әүҙем, яҡшы эшләнегеҙ. Афарин.
-
Тема: Ете ҡыҙ фонтанына сәйәхәт.
Маҡсаттар: Ете ҡыҙ легендаһы менән таныштырыу, фонтан тураһында мәғлүмәт биреү. ЗД экскурсия. Халыҡ ижадына һөйөү уятыу,башҡорт халҡының йәшәү рәүешенә ҡыҙыҡһыныу.
Йыһазландырыу: ноутбук, интерактив таҡта, таратма материалдар.
Дәрес барышы:
Ойоштороу мәле.- Һаумыһығыҙ балалар!
- Дәрестең темаһын асыҡлар өсөн бер йырҙы тыңлап китәйек. Иғтибар менән тыңлағыҙ. ( Йырҙан өҙөк яңғырай)
Таҡтала йырҙың һүҙҙәре:
Илгә сығып киткәнемдә,
Бергә ҡалды ете ҡыҙ,
Йән hөйгәнен көтөргә тип,
Һүҙен бирҙе ете ҡыҙ.
Ай, ете ҡыҙ, ете ҡыҙ,
Ҡайтып килһәм, бере юҡ.
Намыҫ һаҡлап, күлгә батҡан,
Ғәйеп итер ере юҡ. - Бөгөн беҙ дәрестә «Ете ҡыҙ» тураһында һөйләшәсәкбеҙ һәм Өфөләге Ете ҡыҙ фонтанына сәйәхәт ҡылырбыҙ.
Ете ҡыҙ – семь девушек
Бейеү – танец
Ил – 1) родина 2) страна
Намыҫ – честь
Ғәйеп – вина; проступокЕтегән йондоҙ - ете ҡыҙ. Элек бер кешенең ете ҡыҙы булған. Етеһе лә матур, етеһе лә батыр икән. Улар гел бергә йөрөгәндәр. Уларға ҡарап һоҡланмаған кеше булмаған, ти. Бер саҡ ҡыҙҙар тауға сыҡҡан. Дейеү батшаһы быларҙы күреп ҡалған да арттарынан баҫтыра башлаған. Ҡыҙҙар етәкләшеп тау башына менеп киткән. Дейеү арттарынан баҫтырып килгән. Инде тотам тигәндә, ҡыҙҙар берәм-берәм һикереп, күккә осҡан. Етеһе ете урынға боҫҡан. Айырылмаҫ өсөн бер-береһенә яҡын торорға тырышҡандар. Шул ете ҡыҙ ете йондоҙ булып ялтырай башлаған. Һуңынан уларҙы Етегән йондоҙ тип йөрөткәндәр. Был легенданың икенсе варианты ла бар. Әйҙәгеҙ уҡып сығайыҡ. Есть в Башкирском Зауралье озеро Культубан, с названием которого связана красивая легенда. Когда-то в давние времена тут жили кочевые племена башкир. И вот напали на них казахи, перебили мужчин, взяли в плен самых красивых женщин, в том числе семь сестер, силой увезли с собой. А чтобы не убежали плененные женщины, они, надрезав им ступни ног, вставили туда конский волос. Однако не смогли гордые сестры вынести плен, и решили они убежать. Глубокой ночью, когда все уснули, они убежали в башкирские степи. Казахские воины, обнаружив побег, погнались за ними. Девушки босиком, их ноги колет и режет конский волос, бежать больно…. А казахские воины на конях, и они вот-вот догонят беглянок. Впереди было озеро, и отчаянные девушки, взявшись за руки, вошли в озеро... И утонули свободолюбивые башкирские девушки в озере. В память о семи сестрах озеро назвали Культубан, что в переводе с башкирского – «Конский волос». У башкир есть танец с названием «Семь девушек». - Һеҙҙең белеүегеҙсә Өфөлә 2015 йылдың июнь айында «Ете ҡыҙ» фонтаны асылды. Был фонтан ошо беҙ уҡыған легендаға арналған. Был композицияның скульпторы Башҡортостандың атҡаҙанған рәсамы – Хәниф Хәбибрахманов. Модель булып Фәйзи Ғасҡаров ансамбленең бейеүселәре булды.
Ял итеп алайыҡ.
Дәресте йомғаҡлау.
‒ Шулай итеп, беҙ һеҙҙең менән нимә үттек?- Әгәр бөтә эш тә еңел бирелһә, дәрес оҡшаһа – йылмайып торған йылмайлик күрһәтегеҙ.
- Дәрес бик ауыр булһа, нимәлер аңлашылмаһа – кәйефе төшкән йылмайликтар күрһәтегеҙ.
-
Тема: Дуҫлыҡ монументы. З Д экскурсия
- Башҡорт теленең аңлатмалы һүҙлегендә дуҫлыҡҡа бына нисек аңлатма бирелгән. Дуҫлыҡ – ул ике кеше араһында яҡын, йылы, ышаныслы мөнәсәбәтЭйе, дуҫлыҡ – ҙур төшөнсә. Ысын дуҫлыҡ ауырлыҡтарҙы еңергә көс бирә, йәшәүгә йәм өҫтәй. Ысын дуҫ һәр саҡ ярҙам итә, һинең менән бергә шатлығыңды ла, ҡайғыңды ла уртаҡлаша. Класташың, ата-әсәйең, һиңә ышанған кеше дуҫ була ала. Иң мөһиме – һин үҙең ысын дуҫ, иптәш булыр өсөн тырышырға тейешһең. Дуҫлыҡ ғаиләлә башлана.
Эпиграф
Дуҫһыҙ кеше – утһыҙ кеше,
Дуҫһыҙ йәшәмәй кеше.
Ҡоштоң көсө – ҡанатында,
Дуҫлыҡта кеше көслө. (С. Әлибаев.)- Дуҫлыҡ яҡын кешеләр араһында ғына түгел, төрлө милләт кешеләре араһында ла була. Был- халыҡтар дуҫлығы. Беҙҙең республикала төрлө милләт вәкилдәре йәшәй:урыҫ, сыуаш, мари, удмурт һәм башҡа. Улар бер-береһе менән дуҫ, татыу ғүмер итәләр.Ошо Дуҫлыҡ монументы ла рус һәм башҡорт халҡының дуҫлығын һынландыра. Дуҫлыҡ монументы эргәһендә ҙур байрамдар һәм тантаналы саралар үтә.Республика көнө, ҡала көнө, ҡунаҡтарҙы ҡаршылау.
Дуҫлыҡ монументы — башҡорттарҙың Рәсәйгә ҡушылыуына 400 йыл тулыу айҡанлы 1965 йылда Өфө ҡалаһында, Ағиҙел ярында ҡуйылған һәйкәл. Скульпторҙары М. Ф. Бабурин, Г. П. Левицкая, архитекторҙары Г. И. Гаврилов, Е. И. Кутырёв. 1974 йылда РСФСР Министрҙар Советы ҡарары менән «дәүләт әһәмиәтендәге һәйкәл» статусы бирелә[1]. Ул Ағиҙел йылғаһы буйлап пароходта йөҙөүселәргә лә, күпер аша автобустарҙа үтеүселәргә лә мөһабәт булып күренеп тора.
Тарихы
Уға беренсе таш 1957 йылдың 14 июнендә һалына һәм буласаҡ монумент урынына «Здесь будет сооружён монумент в память 400-летия добровольного присоединения Башкирии к Русскому государству» тигән яҙыулы мәрмәр таҡтаташ урынлаштырыла. Монумент 1965 йылдың 7 авгусында тантаналы асыла, ул тарихи Өфө ҡәлғәһе урынында тора. Авторҙары: Михаил Бабурин; Галина Левицкая.
-
Тема: ШҮЛГӘНТАШ
Башҡортостандың барлыҡ донъяға иң билдәле тәбиғәт ҡомартҡыһы — Шүлгәнташ мәмерйәһе. Ул Бөрйән районында, Ағиҙел йылғаһының уң ярында, урынлашҡан. Исеме мәмерйәгә ингән ерҙә Ағиҙелгә ҡушылған Шүлгән йылғаһы исеменән һәм «таш» һүҙенән килеп сыҡҡан. "Шүлгән" һүҙе боронғо башҡорт телендә «шу үлгән» «һыу үлгән, юҡҡа сыҡҡан» тигәнде аңлата, дөрөҫөрәге, «һыу ташта үлгән» йәки «һыу таш аҫтына киткән» мәғәнәһендә. Мәмерйәлә, ысынлап та, ер аҫты йылғаһы Шүлгән аға. Уның сыҡҡан урыны төньяҡҡа ҡарай 12 саҡрымға арыраҡ. Мәмерйәнән 2 саҡрым аралыҡта ул шаулап-гөрләп ер аҫтына инеп юғала һәм, ҡеүәтле шишмә булып, Шүлгәнташҡа ингән ерҙә, урғып, ҡапыл ер өҫтөнә килеп сыға, диаметры 3 метрлыҡ зәңгәрләнеп ятҡан күл хасил итә, ә тәрәнлеге 80 метрға етә. Мәмерйә ауыҙынан сыҡҡас, 150 —170 метр арауыҡтан гөрләп ағып, Шүлгән Ағиҙелгә ҡушыла. Ул ҡышҡы ҡаты һыуыҡтарҙа ла туңмай. Шүлгәнташ — ябай ғына мәмерйә түгел, башҡорт халҡының тарихын, яҙмышын үҙендә сер итеп һаҡлаған мәмерйә лә. Ул халҡыбыҙҙың бөйөк «Урал батыр», «Аҡбуҙат» эпостары, легендалары менән ныҡлы бәйле. Тап ошо мәмерйәгә Урал батырҙың бер туған ағаһы Шүлгән инеп ҡасҡан, унда һыуҙың үлгән, терелгән урыны, Йылҡысыҡҡан күле — Аҡбуҙаттың, башҡорт аттарының һыу аҫтынан өҫкә сыҡҡан урыны бар. Хәҙерге көндә Йылҡысыҡҡан күленә һәм ошо әҫәрҙәрҙең геройы Аҡбуҙатҡа арналған һәйкәл дә ҡуйылған. Рус тикшеренеүселәре Шүлгәнташты «Капова» мәмерйәһе тип атаған. Мәмерйәлә һәр саҡ тамсы тамған тауыш ишетергә була. Йәнәһе, «кап-кап» тигән һүҙҙән сығып уны шулай атағандар. Икенсе бер фараз буйынса бындай исем «капище» (ҡорам), мәжүсиҙәрҙең ғибәҙәтханаһы тип раҫлауҙан килә. Сөнки бик боронғо замандарҙан мәмерйәлә ғибәҙәтхана булғанлығы дәлилләнде, ҡаялағы һүрәттәр ҙә шул маҡсатҡа хеҙмәт иткәнлеге иҫбатланды. Башҡорт легендаларынан һәм археологик ҡаҙылмаларҙан билдәле булыуынса, урта быуаттарҙа ла Шүлгәнташ ғибәҙәтхана ролен үтәгән, мәмерйәлә мәжүси йолалар башҡарылған. Ә шулай ҙа мәмерйәнең борон-борондан бында төп халыҡ булып йәшәгән башҡорттар трафынан ҡушылған Шүлгәнташ исеме менән йөрөтөлөүе дөрөҫлөккә тап килә. Русса ла «Пещера Шульганташ» тип яҙырға кәрәк. Мәмерйә 2 саҡрымдан ашыу оҙонлоҡҡа һуҙыла. 1959 йылда унда таш быуаттың тәүге палеолит осоронда, йәғни беҙҙең эраға тиклем 40-10 мең йылдар элек, йәшәгән тәүтормош кешеләренең мәмерйә стенаһына ҡыҙыл буяу (охра) менән төшөргән ҡырағай ат, мамонт, носорог һүрәттәре табылғас, ул бөтә донъяға танылды. Һуңыраҡ дөйә һүрәте лә табылды. Шүлгәнташ палеолит осорондағы һүрәттәр һаҡланыуы менән туристарға сәйәхәт ҡылыу һәм ғалимдарға тикшеренеү эштәре алып барыу өсөн уникаль объектҡа әйләнде. Табылған һүрәттәр Көнсығыш Европала иң боронғоларҙан һанала. Мәмерйәгә ингән урын — 25-28 метр бейеклегендәге арка рәүешендә, Һарыкүскән тауының көньяҡ битендә урынлашҡан; уның киңлеге 40 метрға етә. Инеү урынының уң яғында Шүлгән күленән тыш тағы бер Түңәрәк күл бар. Мәмерйәнең өйрәнелгән оҙонлоғо 3 саҡрымдан ашыу. Унда — һарҡып, ағып барлыҡҡа килгән майташтар, сталактиттар, сталагмиттар бар. Мәмерйә, эре залдары, галереялары, һыу аҫты күлдәре һәм йылғалары менән әкиәттәрҙә һөйләнгән һоҡланғыс һарайҙы хәтерләтә. Шүлгәнташ мәмерйәһенең бөтөн бейклеге 140 метр. Мәмерйәгә яҡын, эргәләш Шүлгән йылғаһының өс саҡрым оҙонлоғондағы тәрән карст каньоны һуҙыла, ул аҡрынлап эре карст соҡорҙарҙан, күлдәрҙән торған йырынға, ҡоро үҙәнгә әүерелә. Икенсе ҡаттың оҙонлоғо 500 метр самаһы. Мәмерйәгә ингән ерҙән 120 метр үткәс, һул яҡтан юғарыға тура коридор китә. Баҫҡыс буйлап 20 метр күтәрелгәс, өсөнсө ҡатка аяҡ баҫаһың. 500 метрға һуҙылған ҙур залдар ер аҫты күленә барып тоташа. Шүлгәнташ мәмерйәһенә барған юлда бейек ҡаяла тәбиғәт яһаған мөғжизәле «Мамонт ҡыуышы» («Кәзә ташы») күренә. Мәғәрәгә бындай исем, ҡояш байыған саҡта ҡаялағы күләгәнең үҙенсәлекле ятыуы сәбәпле, таш һыҙаттары торбатомшоғон түбән төшөрөп йоҡоға талған мамонтты хәтерләткәнлектән, бирелгән. 1965 йылда Шүлгәнташ тәбиғәт ҡомартҡыһы итеп иғлан ителә. 2009 йылдан Шүлгәнташ мәмерйәһе Башҡортостандағы ете мөғжизәнең береһе тигән статус ала. Башҡорт халҡының был изге тәбиғәт ҡомартҡыһының есемен дә, исемен дә күҙ ҡараһындай күреп һаҡларға бурыслыбыҙ. -
3д экскурсия «Еңеү паркы» (Өфө)
Еңеү паркы (рус. Парк Победы) — Өфө ҡалаһының төньяҡ өлөшөндә (Черниковка районы) урынлашҡан, 1941—1945 йылдарҙағы Бөйөк Ватан һуғышында Еңеү мемориаль комплексы. 1947 йылда асыла[1]. 1980 йылға тиклем «Нефтсе» паркы тип атала. Уның биләмәһендә күп төрлө каруселдәр, балалар майҙансығы һәм күҙәтеү тәгәрмәсе урынлашҡан була. Парк Орджоникидзе районында Ағиҙел йылғаһы ярында урынлашҡан. Көньяҡтан «Ләлә-Тюльпан» мәсете биләмәһенә терәлеп тора, төньяҡтан «Нефтсе» стадионы менән сиктәш. Еңеү паркының майҙаны: 62 гектар
-
Иҫтәлекле урындары
- Советтар Союзы Геройҙары Александр Матросовҡа һәм Миңлеғәли Ғөбәйҙуллинға һәйкәл (1980 йылдың 8 майында асылған)
- Постаментта Т-34-85 танкы
- Постаментта Т-55 танкы
- БТР-70
- САУ ,,Акация"
- САУ ,,Ҡәнәфер"
- ЗПК ,,Шилка"
- БМП-1
- БМП-2
- Ике тапҡыр Советтар Союзы Геройы Муса Гәрәевтың ҡәбере (1987 йылдан)
- Республика хәрби дан музейы (2000 йылда асыла)
-
Совет артиллерия күргәҙмәһе:
- 1939 йыл өлгөһөндәге (61-К) 37-мм-лы автоматик зенит пушкаһы
- 1943 йыл өлгөһөндәге (БС-3) 100-мм-лы ялан пушкаһы
- 100-мм-лы танкыға ҡаршы пушка (МТ-12)
- 1942 йыл өлгөһөндәге (ЗИС-3) 76 мм-лы дивизион пушка
Еңеү паркы бөгөн Парк халыҡтың ғәҙәткә ингән ял итеү урыны булып тора. Бында мәктәп уҡыусылары «һуңғы ҡыңғырау»ға һәм яңы өйләнешеүселәр киләләр. Ҡыш өсөн парк артында битләүҙә ҙур булмаған саңғы трассаһы эшләй. 2010 йылдың 8 майында Еңеү паркында ике генералдың — Бөйөк Ватан һуғышы геройҙарыы Миңлеғәле Шайморатовтың һәм Таһир Кусимовтың бюсын асыу тантанаһы үтә. 2010 йылдың 22 июнендә Еңеү паркында Бөйөк Ватан һуғышында Еңеүҙең 65 йыллығына арналған «Хәтерлә мине» социаль-патриотик акцияһы үтә.
-
Тема занятия:
"Путешествие по Уфе". Старшая группа.
Цель: систематизировать представления о родном городе.
Задачи:
- Обобщить знания детей о родном городе и истории его возникновения;
- Формировать речевые умения воспитанников посредством применения полных, развернутых высказываний воспитателя и детей.
- Способствовать развитию наглядно-образного и логического мышления через анализ и синтез новых знаний в процессе ООД.
- Развивать умение связно высказывать свое мнение, давать полные ответы на поставленные вопросы.
- Продолжать развивать и активизировать словарь воспитанников через применение новых слов: горожане, уфимцы.
- Воспитывать инициативность и самостоятельность в речевом общении с окружающими.
- Воспитывать любовь к родному городу, нравственно-патриотические чувства к своей малой родине.
Интеграция образовательных областей: познавательное развитие, речевое развитие, социально – коммуникативное развитие. Актуальность: Чем полнее, глубже, содержательнее будут знания детей о родном городе и его лучших людях, природе, традициях, тем более действенными окажутся они в воспитании любви к нашей Республике.
Предварительная работа:- беседы с воспитанниками об истории возникновении города;
- изучение, рассматривание и разъяснение предметов искусства,
- рассматривание народных костюмов;
- изготовление макетов «Достопримечательности Уфы», совместно с родителями;
- чтение народных сказок;
- рисование, аппликация на тему «Мой город», «Улицы моего города»;
- рассматривание иллюстраций с изображением города Уфа;
Источник информации: методические рекомендации к созданию предметно - развивающей среды, интернет ресурсы, энциклопедическая и методическая литература. Оборудование: Проектор, слайды о городе, макеты достопримечательностей, магнитофон, флешдиск с записью башкирских мелодий.
Ход организованной образовательной деятельности:
По периметру группы расставлены макеты достопримечательностей. Звучит мелодия курая. В группу входят девочки в башкирских национальных костюмах. Воспитатель: На прошлых занятиях мы с вами говорили о том, как велика и прекрасна наша родина Россия. Множество республик, тысячи городов и сёл на её территории. Посмотрите, какие костюмы надеты на наших девочек? Правильно, башкирские. А как называется наша республика? (Башкортостан
Назовите столицу Башкортостана (Уфа)
Воспитатель: Правильно ребята, мы живем в городе Уфа, столице нашей республики.
А вы любите свой город? (Да).
Как называют жителей нашего города? (Уфимцы)
Можно назвать город Уфу родным городом? (Можно)
Почему? (Потому что Уфа - место, где родились наши родители, бабушки и дедушки, родственники)
Дидактическое упражнение «Кто больше выделит и запомнит признаков города»
Цель: уметь быть внимательными, знать и называть признаки города.
Педагог начинает предложение, дети его заканчивают:
Город — это крупный населённый пункт, потому что……( в нём живёт много людей).
В городе много магазинов, в которых продают продукты и промышленные товары, потому что ….(для большого количества людей нужно много продуктов и разных товаров).
В городе много поликлиник и больниц, потому что …..(Много людей болеет и лечится).
В городе строят высотные дома, потому что…..(в одноэтажных домах нельзя расселить всех людей в городе).
Как назвать жителей города? (горожане)
О нашем городе написано много прекрасных песен и стихов.
Давайте познакомимся с одним из
Читает стихотворение ребёнок:
Мой самый Лучший Город на планете,
Среди уральских гор живут здесь люди,
Добрее их, ты не найдешь на свете,
Тепло встречают и чак чак на блюде.
Навек сплотились здесь две веры крепко,
Крест православия и полумесяц,
Так захотели видно наши предки,
Чтоб жили мы в своей столице вместе...
Великий памятник воздвигли на века,
И величают Монументом Дружбы,
Я всей душой люблю тебя - моя Уфа,
Великий Город. Ты нам очень нужен!
Воспитатель: И это действительно так: Уфа самый замечательный город, нет его краше на свете. В нашей республике Башкортостан много городов, и у каждого есть своя история зарождения.
Показ слайда: Это крепость Уфа. Вот таким маленьким городом была Уфа. Крепость построили в 1574г. Она была окружена пятиметровыми дубовыми бревнами; имела три высоких башни. Днем и ночью там стоял караул. Крепость башкиры называли Дубовым городом. Первые люди города Уфы жили на окраине крепости. Они занимались скотоводством, земледелием, охотой. Мы с вами очень много знаем о нашем городе, наверняка вы с родителями много гуляли по его улицам и паркам. Правда? Предлагаю Вам совершить еще одно путешествие. Наша с вами группа на время превратилась в город. Итак, начинаем.
Воспитатель: Для того чтобы нам отправиться в путешествие, нужно выбрать транспорт на котором мы поедем по городу. Отгадайте мою загадку:
Странный дом мчит по дороге –
Круглые в резине ноги.
Пассажирами заполнен
И бензином бак наполнен…(Автобус)
Правильно ребята, как раз на автобусе мы и отправимся в путь
Воспитатель: Первая наша остановка памятник Салавату Юлаеву, он является визитной карточкой нашего города. Рассматривание макета «Салават Юлаев». Скульптор Сосланбек Тавасиев изобразил Салавата Юлаева на коне, с кнутом в руке. Памятник поставили на высоком берегу реки Белая. Высота памятника почти 10 метров. Приезжающим в город гостям и жителям всегда виден этот памятник. Салават Юлаев - поэт, воин, борец за лучшую жизнь людей. (Приложение 1)
Воспитатель: на площади Салавата Юлаева стоят красивые домики, похожие на палатки. Ребята, кто знает, как они называются? (Юрта). Показ макета «Юрта»
Воспитатель: Правильно ребята. Юрта, это древнее жилище башкир. Юрта, безусловно, выдающееся изобретение древних скотоводов – кочевников. Из – за ее легкости при транспортировке, устойчивости при степных ветрах и ураганах, способности сохранять тепло в стужу, прохладу – в жару, возможности быстро разобрать и собрать - она была идеальным жилищем. (Приложение 2
Воспитатель: «Башкирский Государственный театр оперы и балета - красивое старинное здание. Показ слайда. В нем артисты поют и танцуют. Есть артисты балета, оркестр и хор. Для взрослых и детей ставятся спектакли.
Физкультминутка: «Люблю по городу гулять» (координация речи с движением)
Люблю по городу гулять,
Люблю смотреть, люблю считать.
Карла Маркса – раз, Ленина – два.
Проспект Октября – три.
А четыре – я живу в квартире.
Пять- гуляю в парке я опять.
Шесть – на Белую схожу,
И на волны погляжу.
Семь – Дворец ледовый,
Красив, огромен, новый.
Восемь ёлка – в Новый год.
Девять- повстречался мне,
Памятник большой войне.
Я тихонько постою и цветочки положу!
Десять – наш кинотеатр он большой!
В магазине хлеб куплю,
Очень город я люблю!
Воспитатель: Ребята, в начале осени на территории нашего детского сада появился макет фонтана «7 девушек» (показ фото) Мы с вами рассматривали его. Он создан руками наших воспитателей. Грустная история о красивых башкирских девушках. В нашем городе есть цветомузыкальный фонтан, который так и называется «7 девушек». Фигуры девушек изображены в башкирских костюмах. Девушки стоят в кругу, каждая из которых выполняет одно танцевальное движение. Когда звучит мелодия и переливаются разноцветные огоньки кажется, что девушки танцуют. (Приложение 3)
Воспитатель: Мы приближаемся к мечети ЛяЛяТюльпан
Макет мечеть «Ля Ля Тюльпан»
Воспитатель: Здание, построенное в 1998 году в виде огромного цветущего тюльпана (отсюда и образовалось столь необычное название), по замыслу архитектора Вакиля Давлетшина оно стало символом весны и укрепило дружбу народов. Для постройки мечети Ля-Ля Тюльпан была выделена парковая зона в живописном месте, на берегу реки Белой. Здание мечети является культовым строением, ставшим одной из основных достопримечательностей города и культурным достоянием Башкортостана. (Приложение 4)
Воспитатель: Наша следующая остановка «Храм Рождества Богородицы»
Рассматривание макета
Кафедральный соборный храм Рождества Богородицы – одна из красивейших действующих святынь в Республике Башкортостан. Церковь является объектом культурного наследия РФ и охраняется государством. Появилась и украсила наш город в 1909 году. (Приложение 5)
Воспитатель: А теперь отгадайте мои загадки
- Снаружи смотришь – дом как дом, Но нет жильцов обычных в нём, В нём книги интересные Стоят рядами тесными На длинных полках Вдоль стены Собрались сказки старины, И Черномор, И царь Гвидон, И добрый дед Мазай … Как называют этот дом? Попробуй, отгадай! (Библиотека)
- Надо хлеба нам купить, Иль подарок подарить, - Сумку мы с тобой берем, И на улицу идем, Там проходим вдоль витрин И заходим в… (Магазин)
- Сидим пока над нами ночь Как расцветет-уходим прочь. (Кинотеатр)
Молодцы ребята, все эти здания тоже есть в нашем городе.
Воспитатель: Нам пора возвращаться домой. Посмотрите, мы подъезжаем к красивому месту в нашем городе, одному из любимых мест отдыха горожан и гостей города, это парк имени Ивана Якутова, и вы с родителями часто приходите сюда, потому что он находится рядом с нашим детским садом. «Вечный огонь» в парке – это память воинам, погибшим за Советскую власть. (Приложение 6)
Воспитатель: Вот и закончилось наше путешествие по городу Уфа. Уфа – самый лучший и красивый город на Земле! Мы любим свой город, гордимся, что живем в таком чудесном месте. Мы очень многое можем сделать, чтобы сохранить наш город чистым и красивым. Мы должны любить и беречь нашу маленькую родину – город Уфу.